აშშ-ს მასაჩუსეტის უნივერსიტეტის ქართველი პროფესორი, ზურაბ გურული:
“ამერიკულ პოლიტიკაში მიმდინარე მოვლენები კიდევ ერთხელ ადასტურებს, რომ უაღრესად დალაგებულ ქვეყანაშიც კი არჩევანი ყოველთვის ცუდსა და უარესს შორის არის. იდეალური არაფერია ადამიანთა სამყაროში და იდეალური პოლიტიკოსის მოლოდინი პრიმიტიული ინფანტილიზმია. შემდგარი ქვეყნების ამომრჩეველთა ე.წ. “საკონტროლო პაკეტი”, ანუ ის სპექტრი, რომელიც არჩევნების ბედს წყვეტს, ამას ზუსტად აცნობიერებს და საკუთარ პოზიციას გონების კარნახით აფიქსირებს. ამერიკაში მაგალითად ასეთი სპექტრი მაქსიმუმ 2-3%-ს მოიცავს. იმიტომ, რომ საზოგადოების აბსოლუტურ უმრავლესობას უკვე გააჩნია მკვეთრად გამოხატული ღირებულებები და პრინციპები, რომლებსაც ისინი ურყევად ერთგულობენ. ასეა სხვა დალაგებულ დემოკრატიებშიც. როდესაც ქვეყანაში არსებულ პოლიტიკურ პარტიებს არ გააჩნიათ მწყობრად ჩამოყალიბებული პოლიტიკური და სოციალური ღირებულებები, მაშინ მათ ამორჩეველსაც არ გააჩნია ეს პრინციპები და იქცევა ბრბოდ, რომელიც იდეალებსა და პრინციპებს კი არ ერთგულობს, არამედ შიშველ, პრიმიტიულ ემოციებს. ასეთ ქვეყნებში არჩევნებში გამარჯვება ხდება უზარმაზარი პროცენტებით და მათი რჩეულები რეალურად არა პოლიტიკოსები, არამედ ბელადები, კერპები არიან. როდესაც ბელადი საზოგადოებას ბეზრდება რაგინდარა მიზეზის გამო, მათი მოშორებაც ანალოგიური “ზვავის პრინციპით” ხდება.
ეს არის ე.წ. “ბანანა დემოკრატიების” არსებობის მთავარი პრინციპი. ასეთ ქვეყნებში არჩევნები თითქოს დემოკრატიულად ტარდება, მაგრამ მათი შედეგი ყოველთვის ინფანტილური და უმწიფარია. ამომრჩეველი ინტელექტუალურად ვერ იზრდება და ეს ხდება იმიტომ, რომ მათ პოლიტიკურ არჩევანს საფუძვლად არანაირი ღირებულება არ უდევს, გარდა შიშველი, პრიმიტიული ემოციისა.
ამ მიზეზის გამოა საქართველოც და თუნდაც მეზობელი სომხეთიც ხელმოცარული, ფსევდო-დემოკრატიული პერპეტუუმ-მობილეები. ამ ქვეყნების პოლიტიკური “ისტაბლიშმენტიც” და ამომრჩევლებიც არ ეყრდნობიან მწყობრად ჩამოყალიბებულ ღირებულებებს და არც პოტენცია აქვთ, რომ ეს როდესმე მოხდება. რამდენადაც პარადოქსული უნდა იყოს, აზერბაიჯანს აქვს ეს პოლიტიკური ღირებულებები და თუნდაც ის, რომ ისინი განუხრელად ერთგულობენ დეკადების განმავლობაში მწყობრად ჩამოყალიბებულ ჰიბრიდულ ფსევდო-მონარქიასა და თუ ფსევდო-დემოკრატიას, მათ ქვეყანას აძლევს პოლიტიკური სტაბილურობის გარანტიას.
ქართველ ამომრჩეველთა დაახლოებით 75% ის ჩამოუყალიბებლობა იმას ნიშნავს, რომ არც მათ და არც ქვეყნის პოლიტიკურ სპექტრს არანაირი ღირებულება არ გააჩნია; თუნდაც მცდარი ან მიუღებელი იყოს ეს ღირებულება, უბრალოდ არ არსებობს. შესაბამისად, არ არსებობს ქვეყნის პოლიტიკური ინტელექტის განვითარების არანაირი პერსპექტივა უახლოეს მომავალში.
სასურველი იქნება, რომ ეს მარტივი ჭეშმარიტება მომავალმა პოლიტიკოსებმა მაინც გაითვალისწინონ და და დაიწყონ მუშაობა ღირებულებათა რაიმე ჩანასახოვან პრინციპებზე მაინც, თორემ ერთიდაიგივე, უპრინციპო და უღირსებო ინდივიდების პარტიიდან პარტიაში გადანაწილების პრინციპი უსასრულოდ გააგრძელებს საქართველოს “ბანანიზაციას”.
კომენტარები