ღია წერილი აშშ-ის პრეზიდენტს – ქართველი პოლიტიკოსები, სამოქალაქო, ბიზნესსექტორის, კრიტიკული მედიის წარმომადგენლები პრეზიდენტ ბაიდენს მიმართავენ:
ვითხოვთ თქვენს მხარდაჭერას საქართველოში თავისუფლებისა და დემოკრატიისთვის არაძალადობრივ ბრძოლაში. მაშინ, როცა თეთრი სახლი 2021 წლის დემოკრატიის სამიტისთვის ემზადება, თავისუფლება და დემოკრატია საქართველოში, რომლის მიღწევაშიც შეერთებული შტატები მონდომებით გვეხმარებოდა, ბეწვზე ჰკიდია. ჩვენ, ქართველი ხალხი, ვუერთდებით სხვა თავისუფლებისმოყვარე ერების ბრძოლას ავტორიტარული რეჟიმების ჰიბრიდული შეტევების წინააღმდეგ.
სამწუხაროდ, საქართველოს მმართველი პარტია იყენებს ყველა მეთოდსა და საშულებას ძალაუფლების გასახანგრძლივებლად ისე, რომ არ ითვალისწინებს დემოკრატიულ ინსტიტუტებს, კონტროლისა და ბალანსის საჭიროებას, შეერთებულ შტატებთან ორმხრივ ურთიერთობებსა თუ ქართველი ხალხის ნებას. ჩვენი, როგორც თავისუფლებისმოყვარე ქართველი ხალხის პასუხისმგებლობაა, ვიმუშაოთ პოზიტიური ცვლილებების მისაღწევად, თუმცა არათანასწორ ბრძოლაში ვართ, რადგან რეჟიმს უზარმაზარი რესურსები აქვს. შეერთებული შტატების ურყევი პოლიტიკური ნების გამოხატვა ჩვენთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია და ახლა გვჭირდება ისე, როგორც არასდროს.
რა საფრთხეების წინაშე ვართ
2012 წელს ძალაუფლების მშვიდობიანად გადაცემამ გზა გაუხსნა ქვეყნის რწმენას დემოკრატიის შესახებ — შესრულდა 2003 წლის ვარდების რევოლუციის დაპირება. თუმცა, თითქმის 10 წლის შემდეგ პირობა დაირღვა და შესაძლებლობა გაიფლანგა. ქართული ოცნების ერთპარტიულმა მმართველობამ, რომელიც არაფორმალურად ოლიგარქ ბიძინა ივანიშვილის მიერ კონტროლდება, ძირის გამოუთხარა პოლიტიკური პროცესების ლეგიტიმაციას და ხელი შეუწყო სამოქალაქო საზოგადოების, პოლიტიკური ოპონენტებისა და მედიის მარგინალიზაციას.
კანონის უზენაესობის სისუსტემ და სასამართლოს პოლიტიზებამ ჩამოშალა საინვესტიციო გარემო. ამერიკული კომპანიები ჩამოაშორეს სტრატეგიულ პროექტებს, მათ შორისაა 2,5 მილიარდის ღირებულების ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტის პროექტი. ორგანიზაცია საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო ქვეყანაში არსებულ ვითარებას განმარტავს როგორც ივანიშვილის მიერ “ქვეყნის მიტაცებას”, The Economist-ის დემოკრატიის ინდექით კი ქვეყანას აქვს რეგრესი.
ბოლო არჩევნებზე, უფრო ზუსტად, 2018 წლიდან მმართველი პარტია ძალაუფლების გასაფართოებად მიმართავს ამომრჩევლის მოსყიდვას, დაშინებას და ადმინისტრაციული რესურსის მასობრივ გამოყენებას. წინასაარჩევნო პერიოდში ქართული ოცნება იყენებდა ახდენდა სახელმწიფო უწყებების პოლიტიზებას, მათ შორის უსაფრთხოების ძალების, პოლიციის, პროკურატურისა და საგანმანათლებლო სისტემის. საქართველოს მთავრობა ამუშავებს ე.წ. “ტროლების ფაბრიკებს”, რომლებსაც, ასევე იყენებს კრემლი საზოგადოებრივი აზრის მანიპულაციის, დეზინფორმაციის გავრცელებისა და პოლიტიკური ოპონენტების, ჟურნალისტებისა და სამოქალაქო საზოგადოების დისკრედიტაციისთვის. ეუთოს მრავალეროვნული სადამკვირვებლო მისიების შეფასებით, ბოლო არჩევნები (2020 წლის საპარლამენტო და 2021 წლის თვითმმართველობის) იყო “კონკურენტუნარიანი, მაგრამ არა თავისუფალი”.
საქართველოს დემოკრატიის უკან დახევის ყველაზე ბოლო გამოვლინება ექსპრეზიდენტ მიხეილ სააკაშვილის საქმეა. ამერიკელმა სენატორებმა, შაჰინმა, ჯონსონმა, რიშმა და კარდინმა გაავრცელეს განცხადება, სადაც შეშფოთება გამოთქვეს სააკაშვილის დაპატიმრებისა და ჯანმრთელობის მდგომარეობის გაუარესების გამო. Amnesty International სააკაშვილის პატიმრობას ახასიათებს როგორც დამამცირებელი მოპყრობა და “პოლიტიკური შურისძიება”. ევროპარლამენტარებმა უკვე გამოთქვეს მოსაზრება იმ ადამიანებისთვის სანქციების დაწესებაზე, ვინც დაუშვა მიხეილ სააკაშვილის არაადამიანური და დამამცირებელი მოპყრობა.
საქართველოს წინსვლის ხედვა
ვარდების რევოლუციის შემდეგ საქართველო გახდა შეერთებული შტატების სტრატეგიული მოკავშირე და თავისუფლების იმედი ავტორიტარული ძალებით სავსე რეგიონში. სამოქალაქო საზოგადოების გადამწყვეტი ჩართულობით, საქართველო წარუმატებლობის ზღვარზე მყოფი ქვეყნიდან გადაიქცა აქტიურ, ახალგაზრდა დემოკრატიად და საერთაშორისო უსაფრთხოების კონტრიბუტორად ერაყში, ავღანეთში და ა.შ. ამის მიუხედავად, რუსეთის მიერ ტერიტორიების ოკუპაციამ, ჰიბრიდულმა გამოწვევებმა, ინსტიტუციური მმართველობის გამოცდილების სისუსტემ, ოლიგარქიული მმართველობის ეფექტმა შეაფერხა ჩვენი შესაძლებლობები, მიგვეღწია უფრო მეტს.
საქართველოს დემოკრატიული ძალები გაფართოვდა, მიიღო გამოცდილება და გამრავალფეროვნდა. ჩვენ შეგვიძლია მივაღწიოთ მეტს, მაგრამ, არ შეგვიძლია ეს გავაკეთოთ მარტოებმა რეგიონში, სადაც დომინირებს ავტორიტარული ძალები. ჩვენი, შეიძლება დავშორდით ერთმანეთს პოლიტიკური არჩევანით, მაგრამ კვლავ ვიზიარებთ თავისუფალი, აყვავებული და დაცული საქართველოს იდეას, რომელიც იქნება აშშ-ს, NATO-სა და ევროკავშირის საიმედო მოკავშირე.
რა მოიტანს ცვლილებებს
დარწმუნებულები ვართ, რომ ქვემოთ ჩამოთვლილი ნაბიჯები ხელს შეუწყობს ამერიკის ინტერესებს და ტრანსატლანტიკურ პრინციპებს საქართველოს, როგორც თავისუფლებისთვის ბრძოლის წინა ხაზზე მყოფი და გლობალური დემოკრატიული საზოგადოების შექმნისას შეერთებული შტაბების მოკავშირე ქვეყნის გაძლიერებით.
შედეგებზე ორიენტირება, სამოქალაქო საზოგადოების გაძლიერება
გარკვეული პირობებით აცნობეთ საქართველოს ხელისუფლებას, რომ სახელმწიფოს მიტაცება, დემოკრატიული უკანდახევა და ტოქსიკური პოლარიზაცია ვერ გაგრძელდება. წაახალისეთ პოლიტიკური გადატვირთვა, რაც საუკეთესოდ გამოიხატება 2022 წლის ვადამდელ საპარლამენტო არჩევნებში. მიზანი უნდა იყოს ამ ტიპის არჩევნების ჩატარება. გაურკვეველი სიტყვით აცნობეთ საქართველოს ხელისუფლებას, რომ სახელმწიფოს ხელში ჩაგდება, დემოკრატიული უკანდახევა და ტოქსიკური პოლარიზაცია არ გაგრძელდება. წაახალისეთ პოლიტიკური გადატვირთვა, რაც საუკეთესოდ გამოიხატა 2022 წლის ვადამდელ საპარლამენტო არჩევნებში. მიზანი უნდა იყოს ამ ტიპის ბოლო ვადამდელი არჩევნების ჩატარება. ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნები უნდა ჩატარდეს ახალი, არაპარტიული ცენტრალური საარჩევნო კომისიის პირობებში, რათა აღმოიფხვრას განცდა, რომ მმართველი პარტია აკონტროლებს საქართველოს ცესკოს. შედეგების ლეგიტიმურობისა და სიცხადის უზრუნველსაყოფად, კამპანია და არჩევნები უნდა ჩატარდეს გაუმჯობესებული, უფრო გამჭვირვალე და უფრო სამართლიანი წესებით. ჩვენ ასევე ვითხოვთ გაფართოებულ საერთაშორისო სადამკვირვებლო მისიებს, როგორიცაა OSCE/ODIHR და აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის დამკვირვებლები მთელი ქვეყნის მასშტაბით.
თეთრი სახლისთვის ცხადი ამოსავალი წერტილი შეიძლება იყოს ქართული სამოქალაქო საზოგადოების ლიდერებისთვის დემოკრატიების სამიტზე სიტყვის უფლება.
მკაცრად გადააფასეთ დახმარების პირობები
მტკიცედ დადექით საქართველოს შეიარაღებული ძალების პოლიტიკური ნეიტრალიტეტის უზრუნველყოფის ძალისხმევის უკან. დააწესეთ პირობები პოლიციის და უსაფრთხოების აპარატურის ფინანსური მხარდაჭერის კუთხით მმართველი პარტიის ტექნიკისგან მათ ხელშესახებ განცალკევებაზე. ჩაატარეთ პოლიტიკური კონტექსტის ყოვლისმომცველი შეფასება საქართველოს სამოქალაქო საზოგადოების განვითარების პარტნიორებთან ერთად, რათა აშშ-ს დახმარება მოერგოს მიმდინარე გამოწვევებს. გადაიტანეთ USAID-ის პროგრამების წონა დამოუკიდებელ ინსტიტუტებსა და სამოქალაქო საზოგადოების სანდო პარტნიორებზე. მართლმსაჯულების სისტემას დაურთეთ მკაფიო პირობა, სანამ არ გადაიდგმება სწრაფი და ხელშესახები ნაბიჯები ადრინდელი ვალდებულებების შესასრულებლად, კერძოდ, იუსტიციის უმაღლესი საბჭოსა და უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეების დანიშვნისას.
პასუხისმგებლობა დააკისრეთ კლეპტოკრატიის წყაროებს
დააწესეთ გლობალური მაგნეტსკის აქტი მმართველი პარტიის იმ საკვანძო ფიგურების მიმართ, რომლებმაც აღმოფხვრეს კანონის უზენაესობა, სასამართლო და უსაფრთხოების აპარატი პოლიტიკური ოპონენტების წინააღმდეგ გამოიყენეს და მიხეილ სააკაშვილის ფუნდამენტური უფლებები გააუარესეს. ამის გათვალისწინებით, დაჟინებით მოითხოვეთ სააკაშვილის სამართლიანი სასამართლო და ჰუმანური მოპყრობა ყველა შესაძლო სამართლებრივი ჩარჩოში.
ჩვენ მზად ვართ, კოორდინაცია გავუწიოთ ერთობლივ მოქმედებებს და წარვმართოთ ცვლილებები, რაც საქართველოს, როგორც აშშ-ის მოკავშირეს, მსოფლიოს კრიტიკულ რეგიონში წარმატებულად აქვს – ნათქვამია ღია წერილში.
კომენტარები