ეს ფოტო, რომელსაც nationalgeographic აქვეყნებს, მისივე ცნობით, რომელიც გურიაში XX საუკუნის 40-იან წლებშია გადაღებული, ტრადიციულ გურულ ახალ წელს – კალანდას ასახავს. ეს ერთგვარი დადგმული სცენაა, რომლის მეშვეობითაც ფოტოგრაფი ცდილობს, საახალწლო ტრადიციები და მეკვლის ფენომენი გაგვაცნოს. ფოტოზე ცოლ-ქმარი და მათი მცირეწლოვანი ვაჟი სადღესასწაულოდ არიან გამოწყობილნი. ოჯახის უფროსს ცალ ხელში გასალოცი გობი უჭირავს, რომელიც ღორის თავით, ტკბილეულით, უმი კვერცხით, საახალწლო ღვეზელებით და ნუგბარითაა დატვირთული, ხოლო მეორე ხელს ჩიჩილაკი უმშვენებს, რომელსაც გურულები წინასაახალწლოდ საგანგებოდ თლიდნენ თხილის, წაბლის ან ლეღვის ახლად მოჭრილი ღეროებისაგან. ჩიჩილაკს რთავენ კურკანტელებით, სუროს ყლორტებით, დაჩამიჩებული ყურძნის აკიდოებით, ჩურჩხელებით, ვაშლით და ბროწეულით. ვაჟიშვილს ხელში ღვინის დოქი და სანთელი უჭირავს. ოჯახის უფროსი ერთგვარად მეკვლესაც განასახიერებს, რომელიც ახალი წლის პირველი სტუმარია და მასპინძელ ოჯახს ბარაქა, სიხარული და ბედნიერება უნდა დააბედოს.
ჩიჩილაკი სიცოცხლის ხის ნაირსახეობაა. მას ახალი წლის წინა დღეს თხილის ან იმერული ხეჭრელის ტოტებისაგან ამზადებდნენ და კურკანტელით, მარადმწვანე სუროთი, რიტუალური პურით, ფერადი ბაფთებითა და ხილით რთავდნენ.
ჩიჩილაკი ნაყოფიერებისა და ბარაქიანობის მომნიჭებლად ითვლებოდა. ჩიჩილაკს წყალკურთხევამდე ინახავდნენ,შემდეგ კი წვავდნენ ან წყალს ატანდნენ.
კალანდის დადგომამდე ცოტა ხნით ადრე მთელი ოჯახი ფეხზე დგებოდა. მამაკაცები ღორის თავს, საახალწლო კვერს, საახალწლო სანოვაგით დატვირთულ გობს, მორთულ ჩიჩილაკს და ცარიელ ჩაფს აიღებდნენ და მარნისკენ გაეშურებოდნენ. მარანში შესვლისას ოჯახის უფროსი გობს ხმაამოუღებლად დადგამდა მიწაზე, ჩაფს ღვინით გაავსებდა და წმინდა ბასილს ოჯახის ბედნიერებას დაჩოქილი შესთხოვდა. შემდეგ მეკვლე გობიდან კაკალს აიღებდა და წმინდა ბასილს შეეხვეწებოდა, რომ ამ კაკალივით აევსო ოჯახი ყოველივე სიკეთით.
კაკალს გატეხდნენ და, თუ ცარიელი აღმოჩნდებოდა, რაც, გურულების რწმენით, უბედურების მომასწავებელი იყო, მეკვლე ხელმეორედ ეხვეწებოდა წმინდანს, რომ ოჯახი ცარიელი კაკლისთვის არ დაემსგავსებინა. ამის შემდეგ პროცესია სახლისკენ გაემართებოდა.
მეკვლე კარებზე სამჯერ დააკაკუნებდა შემდეგი სიტყვებით: „კარი გამიღე!“ სახლიდან სამჯერ უპასუხებდნენ: „რა მოგაქვს?“. მეკვლე პასუხად ჩამოუთვლიდა: „მშვიდობა, ღვთის წყალობა, ჯანჯუხა, ხაჭაპური, ტკბილეული…” შემდეგ მას კარებს უღებდნენ და იწყებოდა საახალწლო მილოცვები.
კომენტარები