ჟურნალისტი ვახო სანაია:
,,
ჩემი აზრით, ივანიშვილის საბედისწერო ნაბიჯი პოლიტიკაში შემოსვლა იყო. ბევრი რამ არ ვიცით, როგორ მზადდებოდა ეს ნაბიჯი, ვისთან თანხმდებოდა და ასე შემდეგ, მაგრამ ჩვენ ფაქტით ვიმსჯელოთ. ფაქტი ისაა, რომ შეაბიჯა ამ სივრცეში.
დიდი კაპიტალი დიდი ტვირთია პოლიტიკაში. განსაკუთრებით ჩვენნაირ ქვეყნებში. კიდევ მეტად განსაკუთრებით მისი ფულის წარმომავლობის გათვალისწინებით. ასევე რუსეთში მისი კავშირების გათვალისწინებით.
ერთი მხრივ, დიქტატურის ჩამოყალიბებაზე უნდა იზრუნო, მეორე მხრივ, ფული დაიცვა. ფული გჭირდება ძალაუფლებისთვის, ძალაუფლება ფულის დასაცავად. ორივე ერთი მთლიანობა ხდება.
პროფესიონალი პოლიტიკოსი ქვეყნის ლიდერი ხდება და როცა აგებს, შედარებით ადვილად თმობს, რადგან არ კარგავს დიდ ფულს და, რაც მთავარია, თავისუფლებას ან სიცოცხლეს.
ოლიგარქის შემთხვევაში სხვანაირადაა – ეშინია, რომ ფულსაც დაკარგავს და თავსაც წააგებს, რადგან მისი მოწინააღმდეგეები მიზანში სწორედ მისი სიძლიერის მთავარ წყაროს – ფულს უმიზნებენ. უფულოდ და უძალაუფლებოდ კი ის განწირულია – ფიქრობს, რომ წაართმევენ, დაიჭერენ, მოკლავენ. ამ კატეგორიებით უყურებს საკითხს. აქედან გამომდინარე, კიდევ უფრო ზღუდავს სივრცეებს, უჭერს მარწუხებს, წვავს ხიდებს და მიდის ვა-ბანკზე.
ეს ვა-ბანკი იწვევს მოწინააღმდეგეების კიდევ უფრო ჩაგვრასა და მსხვერპლს, რაც შურისძიების ისეთ საფუძველს ქმნის, რომელიც ერთხელაც, როცა ძალაუფლებას დაკარგავს, საშინელი ფორმით დაატყდება თავს. არ სჯერა, რომ ვინმე აპატიებს
რთულია დაიჭირო მომენტი, როდის უნდა გაუშვა ხელი ძალაუფლებას. ძალაუფლება მირაჟია – ერთ დღეს ყველაფერი გაქვს და მეორე დღეს – არაფერი. ამიტომ რთულია მასთან განშორება.
ეს მდგომარეობა იწვევს კიდევ უფრო დიდ შიშს, რომ არავინ არაფერს შეარჩენს. როცა ძალაუფლება და კერძო საკუთრებად ქცეული სახელწიფო აღარ ექნება, ვინ დაიცავს მის ფულს ან პირად უსაფრთხოებას. რატომ უნდა დაუჯეროს მისგან გამწარებული ადამიანების სულგრძელობას, როცა ასეთი რამის საერთოდ არ სწამს. როცა ამდენი დანაშაულია ჩადენილი და ამაზე პასუხს მოსთხოვენ. ადვილად მისაწვდომი ხდება ფულისა და ხელისუფლების გარეშე და ეშინია – სიღატაკის, პატიმრობის, ფიზიკური განადგურების. ასე აზროვნებს ყველა ავტორიტარი და დიქტატორი.
ეს ქვეყნის შიგნით.
ახლა გარეთ.
რუსეთის ტყვიასავით ეშინია. ვერ ვიტყვი, რომ ცდება. ალბათ მართალია ამ საკითხში. ვალდებულებები აქვს და მისი შეუსრულებლობა ძვირი ღირს. ის იცნობს რუსეთს, ზედმეტად კარგად და იცის, როგორ უხდიან სამაგიეროს. 90-იანი წლებიდან მის თვალწინ იყრებოდა გვამები. ბევრი დაიღუპა. ეს გადარჩა. ასევე იცის, რა შეუძლია ჩეკისტ პუტინს – როგორი დაუნდობელია და პირადი ბრძანებით უსწორდება ურჩებს.
ამასთან, არც ისეთი გულუბრყვილოა, არ იცოდეს, ამერიკასთან ასეთი დაპირისპირება ცეცხლთან თამაშს რომ ნიშნავს. შეთქმულების თეორიებისკენ, რომ მიდრეკილია, ვხედავთ. ამერიკაზე მისი წარმოდგენებიც მეტ-ნაკლებად გასაგებია. ამერიკისაც ეშინია, მაგრამ ფაქტი ისაა, რომ მისი ბედი რუსეთთანაა დაკავშირებული.
ასეთი ვითარებაა – ქვეყნის შიგნით ეშინია, ქვეყნის გარეთ ეშინია. თითოეული ადამიანის ეშინია, მისთვის საქართველოს ყველა მოქალაქე პოტენციური მტერია; მისი ხელისუფლების ნებისმიერი წარმომადგენელი პოტენციური შეთქმულია და ამიტომაც მტრებად ცხადდებიან, როგორც კი მას დაშორდებიან.
თავში ვახსენე, რომ მისი პოლიტიკაში შემოსვლა ყველაზე მძიმე პიროვნული შეცდომა იყო, მაგრამ გავიმეორებ, არ ვიცით ბევრი დეტალი, როგორ მივიდა ამ ნაბიჯამდე, რა ფაქტორები ახდენდა გავლენას. არც ის ვიცით, პოლიტიკაში რომ არ შემოსულიყო, ექნებოდა კი გარანტია, რომ მის ფულს არავინ შეეხებოდა ? ან იქნებ თავიდანვე სახელმწიფოს ფლობის სურვილი ჰქონდა და ეს იყო მიზეზი ? ან იქნებ სხვა გზა არ ჰქონდა და ვალდებულება დააკისრეს, რომ ეს ნაბიჯი გადაედგა ?
ის შეშინებულია და ასეთი კაცი ქვეყნის სათავეში უკიდურესად სახიფათოა ამ სახელმწიფოსთვის.
სწორედ ამით აშანტაჟებს მთელ ქვეყანას, რომ ყველაფერზე წავა ძალაუფლების შესანარჩუნებლად. ომის თემაც ესაა – იმდენად შიშის დათესვა კი არაა, რამდენადაც შანტაჟი, რომ ის თავად დაიწყებს ომს – ოღონდ ხალხის წინააღმდეგ რუსის დახმარებით. ესაა შინაარსი ამ ყბადაღებული ომის შიშისა. უბედურება, სიღატაკე, ჩამორჩენილობა – ეს იქნება სულ, მაგრამ გერჩივნოთ, მაინც მე ვიყო, რადგან უარესის მოწყობაც შემიძლია. ამას გვეუბნება.
ქვეყნისთვის გამოსავალი ყოველთვის არსებობს – ბევრი ხალხი, უდიდესი უმრავლესობა და განიარაღდება. უნდა იგრძნოს და მიხვდეს, რომ ხალხის რისხვა გაცილებით სასტიკია, ვიდრე იმის, ვისიც ეშინია. ალბათ იმასაც ფიქრობს, რომ საქართველოში წაგებული შეიძლება, არავის დასჭირდეს მოსკოვში და ვერც იგრძნობს თავს უსაფრთხოდ რუსეთში, თუ საერთოდ წაიყვანეს ძალაუფლების დაკარგვის შემდეგ.”
კომენტარები