“მადუროსა და ტრამპს შორის პირადი მტრობაც არსებობს” – აშშ-ვენესუელას კრიზისი – გიორგი კობერიძე

კარიბის ზღვის აუზში 15-დან 30 ათასამდე ამერიკელი სამხედროა მობილიზებული თავისი სამი საზღვაო დამრტყმელი ჯგუფით. ტრამპმა ვენესუელას შიგნით ცენტრალური სადაზვერვო სამსახურის საქმიანობასაც აუნთო მწვანე შუქი. ცალკეული სენატორის მხრიდან გაჟღერდა ფრაზა რომ “მადუროს მთავრობის დღეები დათვლილია”. ეს ყველაფერი კი უკვალოდ ვერ ჩაივლის.

ნიკოლას მადუროს და მანამდე ჰუგო ჩავესის კომუნისტური, ანტი-ამერიკული, პრო-რუსული და პრო-ჩინური რეჟიმი აშშ-ს მონროს დოქტრინას უქმნის საფრთხეს. ეს დოქტრინა პრეზიდენტ მონროს დროს იქნა მიღებული და ამერიკის კონტინენტზე გარე ძალების გავლენებისაგან გათავისუფლების აუცილებლობაზე იყო აგებული. ცივი ომის დროს ჯერ კიდევ კუბასა და ნიკარაგუაში დაირღვა დოქტრინა საბჭოთა კავშირის აქტიური ჩარევით, რაც იმ პერიოდში სერიოზული კრიზისის გამოწვევად იქცა.

მაგრამ ვენესუელა, სადაც მსოფლიოში ყველაზე დიდი ნათვთობ რეზერვია და ცხოვრების დონეც ძალიან მაღალი იყო, სწორედ ცივი ომის შემდეგ მოსული ჰუგო ჩავესის დროს, დაიწყო მისი ეკონომიკური დაღმასვლა. ნიკოლას მადურომ კი ყველა არჩევნები გააყალბა, თანამდებობები მიიტაცა და ხალხი მიზანმიმართულად დაამშია, რადგან მშიერი რევოლუციონერი ცუდი რევოლუციონერია, ხოლო მომხრეებს კი მხოლოდ იმდენს აჭმევს, რომ ყოველთვის მასზე იყვნენ ჩამოკიდებული. საჭმლის და ფულის გამო ყველაფერზე წამსვლელი კრიმინალური ბანდები მადუროს მხარდასაჭერად ადრეც გამოსულან და ახლაც გამოდიან. სწორედ ასეთი მომხრეებისაგან შედგება პარამილიტარისტული დაჯგუფება ბოლივარის მილიცია, რომელიც ხელისუფლების პრეტორიანული გვარდიაა.

ვენესუელა იმდენად გათავხედებულია და იმდენად სჯერა რუსეთისა და ჩინეთის მოკავშირეობის, რომ მეზობელი სახელმწიფო გაიანას ნახევარის დაპყრობა აქვს ღიად დაანონსებული და ოფიციალურად საკუთარ ტერიტორიადაც კი აქვს გამოცხადებული ისე, რომ ტერიტორიები ჯერ კიდევ არ დაუკავებია მის არმიას.

ვენესუელაში ბოლო ათი წელია წარმოუდგენელი კრიზისი და შიმშილია. ასიათასობით ადამიანი გაიქცა ქვეყნიდან. მადუროს წინააღმდეგ გამოსვლებს ხელისუფლების კრიმინალური ბანდები გატაცებებით, მკვლელობებითა და წამებით პასუხობენ. შიმშილზე კი 2017 წელს მადურომ ხალხს შეუთვალა თქვენი შინაური ცხოველები ჭამეთო.

ვენესუელას დასახმარებლად მუდმივად მოდის კუბა და რუსეთი. პირველი ცოცხალი ძალით ეხმარება, მეორე იარაღითა და ინსტრუქტაჟით. რუსეთის კონტროლი და გავლენები იმდენად დიდია ვენესუელაში, რომ ოფიციალურ კარაკასს ცხინვალი და სოხუმი დამოუკიდებლად აქვს აღიარებული. ასე რომ, დიახ, ვენესუელაში ანტი-ქართული, მტრული რეჟიმია.

ამ უმდიდრესი რესურსების მქონე ქვეყანაში ხელისუფლებას შემოსავლის ორი წყარო აქვს: ნავთობი და ნარკოტიკი. იმდენად დიდია ვენესუელასა და კოლუმბიაში ნარკოტიკის დამზადება და განსაკუთრებით გადაზიდვა, რომ ხელისუფლება ამით ასობით მილიონს შოულობს. ცნობილია, რომ ვენესუელას არმიაში არსებობს ფრთა, მზეების კარტელის (Cártel de los Soles) სახელით ცნობილი, რომლებიც უშალოდ არიან ჩართული ნარკოვაჭრობასა და ადამიანების ტრეფიკინგში. საბოლოო ჯამში მადუროს რეჟიმი ნარკო-ტერორისტულია.

გარდა ამისა მადუროსა და ტრამპს შორის პირადი მტრობაც არსებობს. ჯერ კიდევ 2018-20 წლებში იყო მცდელობა ტრამპს ვენესუელას ასამბლეის მიერ ლეგიტიმურად გამოცხადებული ხუან გუაიდოსათვის დაეჭირა მხარი. მაშინ საქართველომაც დაუჭირა მხარი გუაიდოს. მისმა წარმომადგენლებმა კი საქართველოს ოკუპირებული რეგიონების აღიარების გაუქმების მზაობაზე გააკეთეს აქცენტი. მაგრამ მაშინ ჩავარდა გუაიდოს ხელისუფლებაში მოსვლა, რადგან კიდევ ერთხელ მიიტაცა ქვეყანა მადუროს რეჟიმმა და ტრამპს რამდენჯერმე დასცინა კიდეც. ასეთი რაღაცები ადვილად არ ავიწყდებათ ხოლმე, მით უფრო ისეთ პოლიტიკოსებს როგორიც ტრამპია.

ახლა სიტუაცია კრიტიკულია. ახლა ვენესუელას ოპოზიციას ძალიან მაღალი სახალხო ლეგიტიმაციის მქონე მარია კორინა მაჩადო წარმოადგენს, რომელმაც ახლახან ნობელის პრემიაც მიიღო. მადუროს ნარკო რეჟიმის ცვლილების მომხრეა აშშ-ს სახელმწიფო მდივანი მარკო რუბიოც. მას სჯერა, რომ თუკი მადუროს რეჟიმი დაემხობა ამას ნიკარაგუა და კუბაც მიჰყვება. ჰო მართლა, ნიკარაგუაც რუსულ ნავში ზის და რუსეთის მიერ ოკუპირებული საქართველოს ტერიტორიები მასაც დამოუკიდებლად აქვს ცნობილი.