ნებისმიერ შემთხვევაში, საკანონმდებლო ნაკლი ძნელად ამართლებს დახმარების შეწყვეტას და ვიზების შეზღუდვას და ევროკავშირში გაწევრიანების შესახებ დისკუსიების შეჩერებას, როგორც ეს გააკეთეს აშშ-მა და ევროკავშირმა. იგივე კრიტიკა შეიძლება ვაშინგტონში, ბრიუსელში და ევროკავშირის 27 წევრი ქვეყნის დედაქალაქებში უამრავი კანონის მიმართ, – ამის შესახებ Cato-ს ინსტიტუტის უფროსი თანამშრომელი და პრეზიდენტ რონალდ რეიგანის ყოფილი სპეციალური თანაშემწე დუგ ბენდოუ Responsible Statecraft-ში გამოქვეყნებულ სტატიაში წერს, რომლის სათაურია: „შეიძლება თუ არა აშშ-ს დადანაშაულება საქართველოს არჩევნებში „ჩარევაში“?
სტატიაში აღნიშნულია, რომ თექვსმეტი წლის წინ რუსეთმა ხანმოკლე ომი აწარმოა საქართველოს წინააღმდეგ. სექტემბრის დასაწყისში პრეზიდენტმა ჯო ბაიდენმა განაცხადა, რომ შეერთებული შტატები „მტკიცე რჩება საქართველოს სუვერენიტეტისა და ტერიტორიული მთლიანობის მხარდაჭერაში მის საერთაშორისოდ აღიარებულ საზღვრებში“.
„თუმცა, ბაიდენის აზრით, სუვერენიტეტის სწორად გაგება არ მოიცავს ამერიკის სურვილებისთვის წინააღმდეგობის გაწევას. მან განმარტა, რომ „ჩვენ ვრჩებით ქართველი ხალხისა და მისი ევროატლანტიკური მისწრაფებების ერთგული“. მან მკვეთრად გააკრიტიკა „საქართველოს მთავრობის ანტიდემოკრატიული ქმედებები, რასაც ნაჩვენებია კრემლის სტილის „უცხოური აგენტების“ კანონით და საქართველოს მთავრობის წარმომადგენლების ცრუ განცხადებებით, რომლებიც შეუსაბამოა ევროკავშირისა და ნატოს წევრობის ნორმებთან“. ეს კიდევ უფრო გაძლიერდა გასულ კვირას, როდესაც შეერთებულმა შტატებმა გამოაცხადა სანქციების მთელი რიგი ორი ქართველი ოფიციალური პირისა და 60-ზე მეტი პირის მიმართ ყოფილ საბჭოთა სახელმწიფოში ადამიანის უფლებების დარღვევისა და ანტიდემოკრატიული ქმედებების გამო – ეს ყველაფერი გამოწვეული იყო მთავრობის მიერ საკამათო უცხოური გავლენის შესახებ კანონის დამტკიცების შედეგებით და მისგან გამოწვეული პროტესტით. „აშშ კვლავ ღრმად შეშფოთებულია საქართველოს მთავრობის მიმდინარე ანტიდემოკრატიული ქმედებებით, რომლებიც შეუთავსებელია ევროკავშირისა და ნატოს წევრობის ნორმებთან“, – განაცხადა სახელმწიფო დეპარტამენტის პრესსპიკერმა მეთიუ მილერმა“, – აღნიშნულია სტატიაში.
სტატიის ავტორი წერს, რომ საქართველოში პოლიტიკა არამდგრადია 2020 წლის ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ, რომლის შედეგების მიღებაზეც ოპოზიციამ უარი თქვა, მიუხედავად იმისა, რომ დამკვირვებლები თვლიდნენ, რომ ის ძირითადად თავისუფალი და კონკურენტუნარიანი იყო.
ამასთან, სტატიის ავტორი მიიჩნევს, რომ „უცხოური აგენტების“ კანონპროექტის მიღება არ არის არსებითად არადემოკრატიული, რომ აღარაფერი ვთქვათ „რუსეთის მიერ შთაგონებაზე“, როგორც ამას ბაიდენის ადმინისტრაცია აცხადებს.
„ახალი კანონი ჯგუფებს ავალდებულებს მხოლოდ უცხოური დაფინანსების გამჟღავნებას, თუ შენატანი შეადგენს მათი ბიუჯეტის მეხუთედს ან მეტს. თავისივე პირობებით „ეს კანონი არეგულირებს სუბიექტის, როგორც უცხო სახელმწიფოს ინტერესების გამტარებელი ორგანიზაციის, რეგისტრაციას და სხვა საკითხებს, რომლებიც დაკავშირებულია უცხო სახელმწიფოს ინტერესების მატარებელი ორგანიზაციის საქმიანობის გამჭვირვალობასთან“ და „ამ კანონის საფუძველზე არ შეიძლება შეიზღუდოს უცხო სახელმწიფოს ინტერესების გამტარებელ ორგანიზაციად რეგისტრირებული სუბიექტის საქმიანობა.“.
თუმცა, სახელმწიფო დეპარტამენტი დაჟინებით ამტკიცებდა, რომ „საკანონმდებლო კანონპროექტი საფრთხეს უქმნის სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებს, რომელთა საქმიანობას სარგებელი მოაქვს საქართველოს მოქალაქეების ყოველდღიური ცხოვრებისთვის“. ევროკომისიის „ვენეციის კომისიამ“ დაასკვნა: „კანონის მიხედვით უცხო სახელმწიფოს ინტერესების გამტარებელ სუბიექტად დასახელებას სერიოზული შედეგები აქვს, რადგან ეს ძირს უთხრის როგორც სამიზნე ორგანიზაციების ფინანსურ სტაბილურობასა და სანდოობას, ასევე მათ ოპერაციებს…სახელმწიფოს ხელში კონცენტრირებული მუდმივი და სტიგმატიზებული დაბრკოლებები შემზარავ ეფექტს ქმნის“.
ზოგიერთი ეჭვობს, რომ თბილისის სამიზნე არის რეჟიმის დე ფაქტო ცვლილების მიმართ აშშ-ისა და ევროპის მხარდაჭერა. რა თქმა უნდა, ვაშინგტონი ამას ასე არ ამბობს. სახელმწიფო დეპარტამენტის პრესსპიკერმა, მეთიუ მილერმა გაიმეორა ბაიდენის განცხადება: „ჩვენ ღრმად ვართ შეშფოთებული, რომ საქართველოს პარლამენტში შეტანილი კანონპროექტი საქართველოს გადაახვევინებს ევროპული გზიდან და დააზარალებს სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებს, რომლებიც აუმჯობესებენ საქართველოს მოქალაქეების ცხოვრებას. ჩვენ მოვუწოდებთ საქართველოს მთავრობას, მიაღწიოს პროგრესს ევროკავშირთან დაკავშირებული მისწრაფებების კუთხით“, – აღნიშნულია სტატიაში.
სტატიის ავტორი მიიჩნევს, რომ „უცხოური აგენტების“ შესახებ კანონის წინააღმდეგ ბევრი არგუმენტი მის წინააღმდეგ პირადი ინტერესებითაა ნაკარნახევი.
„არის თუ არა ქართული კანონი ზედმეტად ფართო და ცუდად შემუშავებული? შესაძლოა, მაგრამ ბევრი არგუმენტი მის წინააღმდეგ პირადი ინტერესებითაა ნაკარნახევი. ევროპელი ანალიტიკოსი ამტკიცებს: „თუ მთავრობა აცხადებს, რომ აწუხებს ის, რომ საქართველოს სამოქალაქო საზოგადოების დიდო ნაწილი უცხოურ დაფინანსებაზეა დამოკიდებული, მას შეუძლია ხელმისაწვდომი გახადოს მეტი ადგილობრივი დაფინანსება “. მაშ, თბილისია დამნაშავე იმაში, რომ საკუთარი კრიტიკოსების სუბსიდირებას არ ახორციელებს?
ნებისმიერ შემთხვევაში, საკანონმდებლო ნაკლი ძნელად ამართლებს დახმარების შეწყვეტას და ვიზების შეზღუდვას და ევროკავშირში გაწევრიანების შესახებ დისკუსიების შეჩერებას, როგორც ეს გააკეთეს აშშ-მა და ევროკავშირმა. იგივე კრიტიკა შეიძლება ვაშინგტონში, ბრიუსელში და ევროკავშირის 27 წევრი ქვეყნის დედაქალაქებში უამრავი კანონის მიმართ. შეიძლება თუ არა კანონის ბოროტად გამოყენება, როგორც ეს არის, როგორც ჩანს, აშშ-ში და ასევე რუსეთში? რა თქმა უნდა“, – აღნიშნულის სტატიაში.
ავტორი მიიჩნევს, რომ „ქართული ოცნების“ მთავრობა უსათუოდ იმსახურებს კრიტიკას, რომელმაც ძალის გამოყენებით ჩაახშო საპროტესტო აქციები. გასულ თვეში Human Rights Watch-მა განაცხადა: „საქართველოს ხელისუფლებას ჯერ არ უჩვენებია, რომ აწარმოებს ეფექტურ გამოძიებას სამოქალაქო და პოლიტიკურ აქტივისტებზე ძალადობრივი თავდასხმების თაობაზე. ამ თავდასხმების დაუსჯელობა შემდგომი პოლიტიკური ძალადობისა და არასტაბილურობის წახალისების რისკს ჰქმნის, ქვეყანაში ოქტომბერში დაგეგმილი საპარლამენტო არჩევნების წინ“.
„უფრო მეტიც, ხელისუფლება იმუქრება, რომ აკრძალავს მთავარ ოპოზიციურ პარტიას, სააკაშვილის „ერთიან ნაციონალურ მოძრაობას“ და სხვა ოპონენტებსაც. ამ ქმედებებისთვის, ისევე როგორც ნებისმიერი სხვა კანონის ბოროტად გამოყენებისთვის, თბილისმა პასუხი უნდა აგოს. მიუხედავად ამისა, დასავლურმა სახელმწიფოებმა უნდა შეწყვიტონ სხვა ერებისთვის შიდა პოლიტიკის კარნახის მცდელობა. ბაიდენის მიერ საქართველოს სუვერენიტეტისადმი ხოტბის შესხმა არაგულწრფელია. ვაშინგტონი პატივს სცემს სხვა მთავრობების დამოუკიდებლობას იმდენად, რამდენადაც ისინი მოქმედებენ ისე, როგორც ვაშინგტონს სურს.
აშშ არჩევნებში ჩარევის კუთხით ყველაზე მეტად დაკავებული ქვეყანაა მსოფლიოში: კარნეგი-მელონის კვლევაში აღწერილი იყო, თუ როგორ ჩაერია ამერიკა სხვა ქვეყნების არჩევნებში 81-ჯერ 1945-2000 წლებში.
ოპოზიცია ჩივის, რომ ხელისუფლება, შესაძლოა, დათმობებზე წავიდეს რუსეთთან, თუმცა თბილისის პოლიტიკა უკრაინის პოლიტიკაზე ბევრად ეფექტურია. საქართველო რჩება თავისუფალი, მიუხედავად იმისა, რომ თავის ქედმაღალ მეზობელთან ბიზნესით სარგებელსაც კი ნახულობს. რეალობასთან ადაპტაცია, როგორც ჩანს, მცირე ფასია არა მხოლოდ გადარჩენისთვის, არამედ დამოუკიდებლობისთვის, მშვიდობისა და კეთილდღეობისთვის.
მოსკოვის შეკავებაში დახმარების აღმოჩენასთან დაკავშირებით მოკავშირეების მოთხოვნაზე დამორჩილებით საქართველოს მოუწევს საფასურის გადახდა, როგორც ეს გააკეთა 2008 წლის ომში, როდესაც იგი უიმედოდ ელოდა ამერიკის მხარდაჭერას.
საბოლოო ჯამში, საქართველოს ხელისუფლების არასათანადო ქცევიდან გამოსავლის პოვნა ქართველ ხალხზეა დამოკიდებული. ოქტომბრის არჩევნების მოლოდინში, თბილისის ერთ-ერთი ყველაზე მძაფრი კრიტიკოსებიც კი ამბობენ, რომ ოპოზიცია უნდა ესაუბროს ადგილობრივ ამომრჩეველს და არა უცხო ქვეყნების მთავრობებს. ვაშინგტონს უნდა ახსოვდეს ჯონ კვინსი ადამსის შეგონება ახალგაზრდა ამერიკისადმი, რომ თავი აარიდოს „მსოფლიოს დიქტატორად“ გახდომას“, – აღნიშნულია სტატიაში.
კომენტარები