„სად არის სამართალი… იქ სადაც სიკვდილია, 10 000 ევრო კომპენსაცია?“ – მარიამ კუბლაშვილი მაჩალიკაშილის საქმეზე

ადვოკატი მარიამ კუბლაშვილი თემირლან მაჩალიკაშვილის საქმეზე ევროსასამართლოს გადაწყვეტილებას სოცქსელით ეხმიანება:

„მსურს დავაფიქსირო საკუთარი პოზიცია ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს მიერ თემირლან მაჩალიკაშვილის საქმეზე გამოტანილ გადაწყვეტილებასთან დაკავშირებით. აღნიშნულ გადაწყვეტილებას იმედიანად ველოდებოდი და ვიცოდი, რომ აუცილებლად გაიმეორებდა ოჯახის და მათი ადვოკატების მიერ მიმდინარე საქმის გამოძიების პროცესში ჩართულობისას მრავალჯერ ხმამაღლა გაცხადებულ დარღვევებს.
უდავოა, ამ გადაწყვეტილებამ ცხადყო სახელმწიფოს მხრიდან შესაძლო ძალის გადამეტების შემთხვევების გამოძიებისას დამოუკიდებელი სტრუქტურის მიერ, როგორც პირველადი საგამოძიებო მოქმედებების მყისიერი ჩატარების, ისე მთელი საგამოძიებო პროცესის დროული და ეფექტიანი წარმართვის აუცილებლობა დაზარალებული მხარის ჩართულობითა და ეფექტიანი სასამართლო კონტროლის განხორციელებით, რაც, საფუძველი უნდა გახდეს იმისა, რომ ასეთი კატეგორიის საქმეებზე არ დარჩეს რაიმე სახის პასუხგასაცემი კითხვა. შესაბამისად, სასამართლომ მნიშვნელოვანი შენიშვნები დააფიქსირა წარმოებულ გამოძიებასთან დაკავშირებით. ბუნებრივია არასანდო იყო საგამოძიებო მოქმედებები ჩაეტარებინა იმ ინსტიტუტს, რომელიც დანაშაულის შესაძლო ჩამდენი შეიძლება ყოფილიყო. ამ მოცემულობიდან გამომდინარე გამოძიების გამჭვირვალობასა და მიუკერძოებლობაში ბუნებრივია ეჭვის შეტანის უპირობო საფუძველი არსებობდა. დავადგინეთ, რომ თემირლან მაჩალიკაშვილი გარდაცვალების მომენტში ყურსასმენით მუსიკას უსმენდა, რა დროსაც ვერ დააფიქსირა შემოსული სპეცრაზმელების ხმა. ყურსასმენი შემთხვევით ფოტომასალაში აღმოვაჩინეთ, შემდეგ კი მობილურ ტელეფონში გადაგზავნილი მოკლე ტექსტური შეტყობუნენების შინაარსით და დროით გავარკვიეთ რა დრომდე ეღვიძა, რას უყურებდა და უსმენდა. დროები ერთმანეთს დაემთხვა, ამ ყველაფრის პარალელურად დაჟინებით ვითხოვდით, გამოძიებამ კი ვერ გაგვცა პასუხი ზუსტად რა ადგილას და რა მდგომარეობაში ჰქონდა ყურსასმენი უკვე გარდაცვლილ თ. მაჩალიკაშვილს. ამასთან, ადგილზე მისულ გამომძიებლებს, ხელყუმბარაც თვითნებურად გადაადგილებული დახვდათ. ფაქტობრივად ყველა კვალი წაიშალა, რომ ზუსტი სურათი დაგვენახა. სწორედ ეს პირველი საათი იყო მნიშვნელოვანი ობიექტური სურათის გამოსაკვეთად, ცხადია ამ ბუნდოვან მოცემულობის შემდეგ სიმართლე ვეღარასდროს დადგინდებოდა. სწორედ ამ პროცედურის დარღვევა დაადგინა ევროპულმა სასამართლომ, რაზეც ხაზგასმით აღვნიშნავ, რომ ყოველთვის ხმამაღლა ვაფიქსირებდი ჩემს აზრს საგამოძიებო პროცესის უმნიშვნელოვანეს დარღვევებთან დაკავშირებით, რაზეც ანალოგიურად გადაწყვეტილებაში იმსჯელა სასამართლომ.
მიუხედავად ზემოაღნიშნულისა, ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოს არ დაუდგენია, რომ სახელწიფოს მხრიდან ადგილი ჰქონდა ძალის გადამეტებულ გამოყენებას, რაზეც აქცენტირებას ახორციელებდა მოსარჩელე. სიმართლე გითხრათ ვერც დაადგენდა სასამართლო, რადგან მას საგამოძიებო ფუნქციები არ აქვს შეთავსებული და მკაფიოდ ახსნა: დარღვეულია გამოძიების პროცედურული ნაწილი, ამის გამო მე ცალსახად ვერ ვარ უფლებამოსილი გითხრათ სახელმწიფომ გადაამეტა ძალას თუ არა, რადგან ის რაც უნდა გაეკეთებინა არ გააკეთა, თუ რა მოხდა სინამდვილეში ზუსტი სურათი წაიშალა ან/და ვერ გამოიკვეთა, ბუნებრივია ამ ბუნდოვანებაში ვერაფერს ვიტყვიო. მთავარია, რომ არ უარყო, მტკიცებით არ უთქვამს, რომ არ ჩაუდენია. ახსნა, თუ რატომ ვერ დაადგინა.
ბუნებრივია, ჩემთვის ძალიან მნიშვნელოვანია იმ რეალობის დადგენა, რასაც ადგილი ჰქონდა თემირლანის გარდაცვალებისას, ვინაიდან ეს ფაქტი ჩემთვის პირადი ტრაგედიაა. ამავდროულად, აუცილებელია ეს რეალობა დადგენილი იქნას სწორად და ადექვატურად იქნას მიწოდებული ინფორმაცია საზოგადოებისათვის.
მადლობა სოციალური სამართლიანობის ცენტრს ამ საქმეში ჩართულობისთვის, სამწუხარო ის არის, რომ მთელი ეს რთული პროცესი ერთად გავიარეთ, თუმცა ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში საჩივარი ისე გაგზავნეს, რომ არც შემატყობინეს, როცა შეთანხმებულები ვიყავით, რომ ერთმანეთის მოსაზრებებს გავიზიარებდით, ელემენტარული ეთიკაა. მოკლედ, ისე გაიგზავნა, რომ მე არ გამაგებინეს, რაც არასწორია. რაც არ უნდა იყოს, ამ საქმეზე ყველაზე მეტად შემტკივა გული და ვფიქრობ, არასდროს არაფერი დამიმალავს და არ დამიხევია უკან. სიმართლე ხომ ყოველთვის ერთია! უდაოდ!
და მაინც სად არის სამართალი.. იქ სადაც სიკვდილია, 10 000 ევრო კომპენსაცია?“